Veilig water voor ontheemde gezinnen in Cagayan de Oro, Filippijnen

23-02-2022

Tienduizenden huishoudens met een laag inkomen in Cagayan de Oro, de Filippijnen, zijn door een ramp of huisuitzetting ontheemd geraakt en verhuisd naar relocatieplaatsen in en rond de stad. Het 'Ridge to Coast Rain to Tap' (R2CR2T) project helpt deze gezinnen aan veilig en schoon drinkwater, een essentieel element voor het opbouwen van hun nieuwe leven.

Cherry Ann E. Lucagbo schrok rechtop in haar bed, uit haar slaap gerukt door de commotie buiten. Door de dunne muren van haar huis heen kon ze de buren horen schreeuwen en kinderen horen huilen boven het angstaanjagende geluid van stromend water. De rivier Cagayan de Oro was buiten haar oevers getreden en stroomde in hoog tempo de woonkamer beneden binnen. Cherry Ann wist dat ze snel moesten handelen. In het pikkedonker stopte ze de vijfjarige Chevron Jon in een wastobbe, gooide er een stapel foto's in en haastte zich naar buiten, op de hielen gevolgd door haar broer die peuter Mark op zijn schouders had gehesen. Te midden van het tumult zwommen ze naar de hoofdweg, de sterke stroming trok aan hun benen terwijl ze de tobbe voor zich uit duwden.

Cherry Ann wordt emotioneel als ze terugdenkt aan de traumatische ervaring: "Ik huilde, Heer! Ik was zo nerveus, mijn hart klopte snel, alles waar ik me op concentreerde was mijn kinderen in veiligheid brengen." Uitgeput en in shock bereikten ze hoger gelegen grond, waar ze al snel herenigd werden met Cherry Ann's echtgenoot Ronnie die met spoed was teruggekomen van zijn nachtdienst. Veel andere inwoners van Cagayan de Oro waren niet zo fortuinlijk. Die nacht van 16 december 2011 eiste de tropische storm Sendong, de oorzaak van de overstroming, 1300 levens en beschadigde meer dan 50.000 huizen, waardoor het een van de meest verwoestende tyfoons was die ooit op het zuidelijke Filippijnse eiland Mindanao is geregistreerd.

In de nasleep van de ramp wees de lokale overheid van Cagayan de Oro tientallen hervestigingsplaatsen in en rond de stad aan voor de herhuisvesting van Sendong-overlevenden. Cherry Ann voelde een enorme opluchting toen het eindelijk hun beurt was. In de zomer van 2017 verliet de familie Lucagbo hun beschadigde huis aan de rivieroever voor een nieuw huis in Berjaya GK Village in Bugo, een kleurrijke relocatieplaats gebouwd op een heuveltop. Net als veel andere relocatieplaatsen was Berjaya GK Village nog niet aangesloten op het waterleidingnet van de stad toen het gezin er introk. Elke ochtend voor het werk vulde Ronnie 12 jerrycans met water bij een waterverkoper bergaf en duwde de zware lading met een houten duwkar naar hun huis. Aan 5 PHP per container was dat ongeveer 1800 PHP (32 euro) per maand, bijna 20% van het inkomen van de familie.

Het Cagayan de Oro Water District (COWD), het agentschap dat verantwoordelijk is voor de watervoorziening van de 700.000 inwoners van de stad, ging een partnerschap aan met het Nederlandse drinkwaterbedrijf VEI om de watervoorziening uit te breiden tot de meest achtergestelde relocatieplaatsen.

Via het zes jaar durende Ridge to Coast, Rain to Tap (R2CR2T)-project verstrekt VEI opleidingen, technische expertise en financiële bijstand om de capaciteiten en prestaties van COWD te versterken. Een van de doelstellingen van het project is de installatie van 7.000 nieuwe wateraansluitingen voor huishoudens met een laag inkomen, met name op relocatieplaatsen. Het project wordt medegefinancierd door de Stichting Water for Life en het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken via het Fonds voor Duurzaam Water (FDW).

In april 2021 kreeg de familie Lucagbo met steun van het project een eigen wateraansluiting. Cherry Ann glimlacht terwijl ze haar was spoelt onder de kraan achter het huis. Ze is blij met het gemak van stromend water thuis en met de lagere kosten, want ze betaalt slechts 232 PHP (~4 euro) per maand, het basistarief van COWD voor de eerste 10 m3 die ze gebruikt. Met het uitgespaarde geld wil ze de keuken renoveren en sparen voor de toekomst: "Prioriteit is het onderwijs voor mijn kinderen. Mijn oudste zit nu in het tweede jaar van de middelbare school. Hij wil kok worden, hij houdt van koken.

Hoewel het gezin nu een zekere aanvoer van veilig en schoon water heeft, heeft Cherry Ann haar oude gewoonte behouden om regenwater op te vangen in een trommel, die ze gebruikt om de planten water te geven: "We hebben al ervaren hoe moeilijk het is om geen water te hebben. Nu leer ik mijn kinderen dat zuinig omgaan met water heel belangrijk is."